Η καφεΐνη

 

Εμφάνιση: Λευκοί βελονοειδείς κρύσταλλοι, άοσμοι με πικρή γεύση
Μοριακός τύπος: C8H10N4O2
Σχετική μοριακή μάζα: 194,19
Σημείο τήξης: 227-228ºC (άνυδρη)
Σημείο τήξης: 234-235ºC (μονοένυδρη)
Σημείο βρασμού: 178ºC (εξάχνωση)
Διαλυτότητα στο Η2Ο (σε mg·mL−1): 180 (80ºC)

Η καφεΐνη (C8H10N4O2) είναι ένα αλκαλοειδές συστατικό, το οποίο δρα στον ανθρώπινο οργανισμό, ως διεγερτικό.

Απομονώθηκε από τον καφέ το 1819 από τον Γερμανό χημικό Friedrich Ferdinand Runge. Είναι ιδιαίτερα διαλυτή σε επαφή με το νερό και βρίσκεται σε μικρότερες ποσότητες στα φύλλα πολλών φυτών και φαίνεται πως ο βιολογικός ρόλος της είναι να δρα ως φυσικό εντομοκτόνο, αφού παραλύει και θανατώνει ορισμένα έντομα.

Η καφεΐνη σαν συστατικό, υπάρχει και σε άλλα προϊόντα στη φύση, όπως το τσάι, το κακάο κ.ά.

Τα ροφήματα, τα οποία περιέχουν κάποιο από αυτά τα υλικά, περιέχουν και καφεΐνη. Γεγονός που τα έχει κάνει να χρήζουν μεγάλης δημοτικότητας την σημερινή εποχή.

Καθημερινά λοιπόν, υπάρχουν πολύ άνθρωποι οι οποίοι θέλουν να πιούν τέτοιου είδους ροφήματα, αλλά λόγω κάποιων προβλημάτων υγείας που αντιμετωπίζουν, θέλουν κάτι πιο ελαφρύ, με όσο το δυνατόν χαμηλότερη περιεκτικότητα σε καφεΐνη.

Παρακάτω, σας παραθέτω μια λίστα με την καφεΐνη που περιέχουν τα ροφήματα που απολαμβάνουμε καθημερινά:

• Μία κούπα με 180 ml καφέ φίλτρου, περιέχει 60 έως 180 mg καφεΐνης.
• Ένα ποτήρι με 180 ml στιγμιαίο καφέ, περιέχει 30 έως 120 mg καφεΐνης.
• Μία κούπα με 150 ml τσάι, περιέχει 20 έως 90 mg καφεΐνης.
• Ένα φλιτζάνι με 80 ml Ελληνικό καφέ, περιέχει 35 έως 65 mg καφεΐνης.
• Ένα φλιτζάνι με 30 ml καφέ espresso, περιέχει 30 έως 50 mg καφεΐνης.
• Ένα ποτήρι με 360 ml Coca Cola, περιέχει 46 mg καφεΐνης.
• Ένα ποτήρι με 360 ml Pepsi, περιέχει 38 mg καφεΐνης.
• Μία κούπα με 150 ml ζεστή σοκολάτα, περιέχει 2 έως 20 mg καφεΐνης.
• Μία κούπα με 150 ml καφέ φίλτρου Decaf, περιέχει 2 έως 5 mg καφεΐνης.
• Μία κούπα με 150 ml στιγμιαίο καφέ Decaf, περιέχει 1 έως 5 mg καφεΐνης.

Όπως καταλαβαίνεται λοιπόν, μια κούπα καφέ φίλτρου περιέχει την μεγαλύτερη ποσότητα σε καφεΐνη άρα είναι και ο πιο βαρύς καφές από όλους.Αντιθέτως ο πιο ελαφρύς καφές είναι ένα φλιτζάνι espresso. Αυτό συμβαίνει γιατί η καφεΐνη είναι εύκολα διασπώμενη όταν έρχεται σε επαφή με το νερό και έτσι οι τρόποι παρασκευής καφέ που το νερό έρχεται σε απαφή με τον καφέ περισσότερη ώρα, έχουν και περισσότερη  καφεΐνη. Ο espresso έχει μια εκχύλιση γύρω στα 20 με 30 δευτερόλεπτα, ενώ ο καφές φίλτρου γύρω στα 3 με 4 λεπτά.

Espresso: 6.5 έως 8.0 gr σωστά πατημένου και φρεσκοαλεσμένου καφέ, τελικής ποσότητας μέσα στο φλιτζάνι 25 έως 35 ml.

Espresso Ristretto: Ένας espresso τελικής ποσότητας μέσα στο φλιτζάνι 18 έως 20 ml.

Σημαντικό στοιχείο αποτελεί το γεγονός ότι περιέχει μικρότερη ποσότητα καφεΐνης σε σχέση με τον espresso αλλά με εντονότερη τη γεύση του καφέ.

Espresso Lungo: Ένας espresso τελικής ποσότητας μέσα στο φλιτζάνι 35 έως 50 ml.

Σημαντικό στοιχείο αποτελεί το γεγονός ότι περιέχει μεγαλύτερη ποσότητα καφεΐνης σε σχέση με τον espresso αλλά με πιο αδύναμη γεύση καφέ.

Οπότε αν κάποιος πίνει espresso και θέλει να είναι ελαφρύς σε γεύση, θα προτιμήσει τον Lungo.

Αν πάλι θέλει να είναι ελαφρύς σε καφεΐνη, θα προτιμήσει τον Ristretto.

Βέβαια, σε αυτό το σημείο αξίζει να σας αναφέρω πως όταν πίνουμε οποιονδήποτε καφέ, η καφεΐνη δρα στον ανθρώπινο οργανισμό μετά από 30 λεπτά και μας κρατάει σε εγρήγορση για 2 ώρες περίπου, ενώ όταν πίνουμε τσάι, η καφεΐνη-τεΐνη δρα στον ανθρώπινο οργανισμό μετά από 2 ώρες και μας κρατάει σε εγρήγορση για 8 ώρες περίπου!

Η καφεΐνη διεγείρει το Κ.Ν.Σ., ενισχύει τον καρδιακό τόνο και προκαλεί διούρηση. Χορηγείται ενδοφλεβίως σε περιπτώσεις οξείας επιδείνωσης χρόνιας αναπνευστικής ανεπάρκειας, αναπνευστικής ανεπάρκειας από οξεία δηλητηρίαση, οξείας μέθης και πρωτοπαθούς άπνοιας των πρόωρων νεογνών. Πρόσφατα, μετά από πολυετείς έρευνες, οι επιστήμονες υποστηρίζουν ότι η καφεΐνη προστατεύει τον εγκέφαλο από τα συμπτώματα της πρόωρης γήρανσης (π.χ νόσος του Πάρκινσον) και ότι παρουσιάζει αντιαλλεργικές ιδιότητες παρεμποδίζοντας την ανάπτυξη ισταμινών. Ανεπιθύμητες ενέργειες που παρατηρούνται μετά τη χορήγησή της είναι διέγερση, αϋπνία και ταχυκαρδία.